Hướng dẫn đọc sách song ngữ cho trẻ

Sách tranh song ngữ là dòng sách dành cho trẻ nhỏ với các câu chuyện thú vị, giàu tính nhân văn được minh hoạ bằng tranh vẽ đẹp mắt. Sách tranh song ngữ ở Việt Nam hiện nay chủ yếu có nguồn gốc từ các nước nói tiếng Anh như Mỹ và các nước châu Âu. Khi chuyển ngữ các cuốn sách này sang tiếng Việt, phần lời trong bản gốc được giữ nguyên, lời kể bằng tiếng Anh này được trình bày ngay bên cạnh hoặc bên dưới ngôn ngữ tiếng Việt.

Một trong những khó khăn mà cha mẹ thường gặp phải đó là làm thế nào tạo ra các cơ hội diễn đạt bằng ngôn ngữ thứ hai, trong khi trẻ chỉ thích sử dụng duy nhất ngôn ngữ đời thường: tiếng Việt. Sách tranh song ngữ đem tới kết quả đáng ngạc nhiên: trẻ thoải mái tiếp nhận và học được cách diễn đạt bằng cả hai ngôn ngữ trong những giờ đọc sách cùng cha mẹ vô cùng ấm áp và thư giãn.

Cách đọc sách tranh song ngữ cùng con

Thứ nhất, cho trẻ lựa chọn ngôn ngữ mình muốn đọc

Việc đọc sách tranh song ngữ không đúng cách có thể dẫn tới hậu quả là trẻ trở nên không thích thậm chí ác cảm và từ chối một trong hai ngôn ngữ. Trên thực tế, có nhiều trường hợp đáng tiếc như vậy đã xảy ra. Để tránh điều này, cha mẹ cần cho con quyết định mình muốn đọc sách bằng thứ tiếng nào trong hai thứ tiếng.

Hãy lắng nghe sở thích cũng như tâm trạng của con, và hỏi xem hôm nay con muốn đọc bằng tiếng Việt hay tiếng Anh. Trẻ chưa quen với tiếng Anh có thể cảm thấy không thoải mái khi bắt buộc phải nghe đọc bằng tiếng Anh và thường yêu cầu bố mẹ đọc bằng tiếng Việt. Khi đó, phụ huynh hãy tôn trọng con và nhẹ nhàng chèn vào những câu hỏi tiếng Anh để con tăng sự mạnh dạn với ngôn ngữ này. Ngược lại, cũng có trẻ đặc biệt yêu thích tiếng Anh và không hứng thú với đọc sách bằng tiếng Việt. Cha mẹ dù hiểu tầm quan trọngcủa tiếng mẹ đẻ đến mấy cũng nên tôn trọng lựa chọn của con, lựa một thời điểm khác thích hợp hơn để đọc tiếng Việt cùng con.

Tóm lại, khi đọc sách tranh song ngữ cùng trẻ, cha mẹ nên hết sức linh hoạt để con được tiếp xúc với ngôn ngữ trong sự thoải mái vì giờ đọc sách không nên diễn ra trong sự căng thẳng và miễn cưỡng.

Để trẻ tự chọn ngôn ngữ mình muốn đọc

Thứ hai, trò chuyện về hình ảnh trong sách

Trong sách tranh, phần hình ảnh đương nhiên đóng vai trò rất quan trọng, thậm chí áp đảo vai trò của lời kể. Với sách tranh song ngữ, tranh vẽ còn là một cầu nối giữa hai ngôn ngữ, là điểm tham chiếu tuyệt vời cho những từ mới mà con chưa hiểu trong tiếng Việt hay tiếng Anh. Khi việc học của con được trực quan hoá, hình tượng hoá (visualize) nhờ hệ thống hình vẽ trong sách tranh song ngữ, nó sẽ trở nên dễ dàng và suôn sẻ hơn rất nhiều.

Hãy cùng con phân tích những hình ảnh này. Cả những chi tiết nhỏ cũng rất đáng chú ý: như một chú bướm nhỏ xíu ở phía xa, hay màu của chai nước mà nhân vật đang cần. quan sát xem con thích thú với chi tiết nào, tay con đang chỉ vào đâu. Hỏi con xem chúng ta gọi nó là gì, sau đó cung cấp thêm cho con từ chỉ sự vật đó trong ngôn ngữ còn lại.

Ví dụ: Đây là cá heo hồng này. Trong tiếng Anh, tên của nó là “pink dolphin”. Trong trường hợp này, con không chỉ học từ mới, mà còn hiểu được sự khác nhau trong cấu trúc từ ngữ của hai thứ tiếng (tiếng Việt chữ “hồng” đứng sau, tiếng Anh chữ “pink” đứng trước).

Thứ ba, hãy làm cho giờ đọc sách song ngữ trở nên thật thú vị

Đừng chỉ đọc một mạch cuốn sách tranh song ngữ mà không dừng lại. Hãy khiến việc đọc sách tranh song ngữ trở thành một trải nghiệm đáng nhớ. Trẻ từ 2-5 tuổi thường chỉ tập trung được tốt nhất trong khoảng thời gian từ 7 đến 14 phút. Vì thế, cha mẹ càng tạo ra nhiều sự tương tác, yếu tố hấp dẫn, vui nhộn thì càng giữ trẻ lại với cuốn sách lâu hơn. Hãy cho con thấy những ngôn ngữ khác nhau có thể thú vị như thế nào bằng cách tạo ra những hoạt động mà trẻ thích thú, muốn được làm đi làm lại mãi.Ví dụ:

1) Cùng trẻ bắt chước tiếng kêu của động vật. Có một điều thú vị là trong các ngôn ngữ khác nhau thì người ta mô tả tiếng kêu của động vật khác nhau. Con vịt kêu “cạc cạc” trong tiếng Việt, nhưng trong tiếng Anh người ta mô tả tiếng kêu của chúng là “quack”. Tiếng chó kêu trong tiếng Việt là “gâu gâu”, còn tiếng Anh sử dụng nhiều từ khác nhau như "woof-woof," "arf-arf", "ruff-ruff", "bow-wow."

2) Liên hệ sách với một kỷ niệm mà con đã trải qua. Nếu hôm nay cha mẹ cùng con đọc một cuốn sách về biển, hãy bắt đầu bằng câu hỏi: Con có nhớ lần đi biển gần nhất của mình như thế nào không? Lần đó con đã nhìn thấy những sự vật gì? Tảo biển và sứa đúng không? Chúng có màu gì nhỉ? Xem trong cuốn sách này, tảo và sứa có màu sắc giống với hình ảnh con đã nhìn thấy không?

Hãy làm cho giờ đọc sách của trẻ trở nên thú vị

Thứ tư, để trẻ tự mô tả bức tranh bằng một ngôn ngữ

Đọc sách tranh song ngữ không phải là công việc của riêng cha mẹ. Sau một ngày dài, phụ huynh cũng cần nghỉ ngơi. Tại sao chúng ta không thử để con dẫn dắt mình trong giờ đọc sách? Cha mẹ có thể yêu cầu con mô tả một bức tranh trong sách, kể lại câu chuyện bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh, tuỳ theo ngôn ngữ bạn muốn con rèn luyện.

Việc tự kể lại câu chuyện sẽ giúp con có khả năng dùng ngôn ngữ để mô tả hình minh hoạ trong sách, bao gồm màu sắc, hoa văn, hình khối, cũng như cảm nhận của các giác quan khác nhau. Ngoài ra, với cách đọc sách này, trẻ được tham gia nhiều hơn và sẽ khó bị mất hứng thú hơn.

Câu hỏi ví dụ: Con thích con vật nào nhất trong trang này? Nó có màu gì? Da của nó có chấm hay đường kẻ sọc không? Con có biết con vật này phát ra tiếng kêu như thế nào không? Nó chạy có nhanh không?

Chọn cho con những đầu sách tranh song ngữ chất lượng nhất

Sách tranh song ngữ chất lượng phải là những cuốn sách được tuyển chọn từ những đầu sách uy tín trên thế giới. Ở Việt Nam, một số đơn vị đã tiến hành chuyển ngữ các cuốn sách tranh kinh điển dưới dạng song ngữ như “Chú sâu háu ăn”, bộ sách của Dr. Seuss, “Ngôi nhà say ngủ”, “Đoàn tàu trong mơ”, “Nếu bạn cho chuột cái bánh quy”, “Chuyến đi dạo của cô gà mái Rosie”, “Ai cũng nhìn thấy chú mèo”…

Phần lời tiếng Anh được in kèm trong các cuốn sách này giúp trẻ học ngoại ngữ hiệu quả.

Ngoài ra, sách tranh song ngữ cho trẻ cần có thiết kế thị giác tối ưu nhất cho việc học của trẻ. Hình ảnh được in đủ to, màu sắc đẹp, chất lượng giấy bền và đặc biệt là chữ viết phải đủ lớn phù hợp với thị lực của trẻ nhỏ.

Cha mẹ có thể tìm đến các đơn vị xuất bản sách tranh song ngữ chuyên nghiệp như Ehomebooks, Nhã Nam, Thái Hà. Trong đó, Ehomebooks được biết đến như nhãn hiệu sách Giáo dục gia đình hàng đầu Việt Nam, không ngừng đem tới cho độc giả nhỏ tuổi các đầu sách tranh song ngữ chất lượng trên thế giới.

Xem thêm các cuốn sách tranh song ngữ của Ehomebooks đã phát hành tại đây.

Mua hàng chính hãng của Ehomebooks tại Shoppee: https://shopee.vn/ehomebooks